Druck Kopfbild

De Gemeenschappen

Artikel 2 van de Belgische Grondwet: "België omvat drie gemeenschappen: de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap en de Duitstalige Gemeenschap."

De bevoegdheden van de Gemeenschappen

Volgens de Belgische Grondwet zijn de kernbevoegdheden van de Gemeenschappen:

  • culturele aangelegenheden,
  • persoonsgebonden aangelegenheden (dat wil zeggen het familiebeleid, het gezondheidsbeleid en het sociaal beleid),
  • onderwijs, met de volgende uitzonderingen:
    • de vaststelling van het begin en het einde van de leerplicht,
    • de minimumvoorwaarden voor de afgifte van diploma's,
    • het pensioenreglement voor het personeel binnen het onderwijsstelsel,
  • intergemeenschappelijke en internationale samenwerking, met inbegrip van de sluiting van overeenkomsten over bovengenoemde onderwerpen,
  • samenwerking tussen de gemeenschappen en internationale samenwerking, met inbegrip van de sluiting van overeenkomsten.

de gemeenschappen

In principe regelen de Gemeenschappen ook het gebruik van de talen.

  • in administratieve zaken,
  • in de onderwijsinstellingen,
  • in de sociale relaties tussen werkgevers en hun personeel.

Er zijn echter enkele belangrijke uitzonderingen op deze algemene grondwettelijke regels, te weten:

  • De Duitstalige Gemeenschap is alleen bevoegd voor het gebruik van de talen in het onderwijs.
  • De Duitstalige Gemeenschap kan gewestelijke bevoegdheden uitoefenen.
  • In Brussel werd een complexe structuur gecreëerd die zowel de Franse als de Vlaamse Gemeenschap in staat stelt om er bevoegdheden uit te oefenen.
  • Het Waals Gewest en de Franse taalgroep in het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen bevoegdheden van de Franse Gemeenschap uitoefenen.

Er zij ook op gewezen dat de verschillende overheden van de Vlaamse Gemeenschap (parlement, regering, ministerie) de facto gefuseerd zijn met de gewestelijke instanties.

De Franse Gemeenschap

De Franse Gemeenschap oefent de bevoegdheden van de Gemeenschap uit op het Franse taalgebied en ten aanzien van de Franse instellingen in Brussel. Het Parlement en de regering hebben hun zetel in Brussel.

De Franse Gemeenschap heeft echter een deel van haar bevoegdheden overgedragen aan het Waals Gewest en aan de Franse taalgroep van het Brusselse Parlement: toerismebeleid, onderwijs en opleiding, schoolvervoer, subsidies voor gemeentelijke en privé-sportvoorzieningen, gezinszorg, immigratiebeleid, ouderenbeleid, gehandicaptenzorg, enz.

Het 94 leden tellende Parlement van de Franse Gemeenschap is niet rechtstreeks verkozen; het is samengesteld uit de 75 leden van het Parlement van het Waalse Gewest en de 19 leden van de Franse taalgroep in het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De Regering van de Franse Gemeenschap mag maximaal acht leden tellen, van wie ten minste één in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad woonachtig moet zijn.

In 2011 besliste de overheid om de naam "Federation Wallonië-Bruxelles" te gebruiken voor de Franse Gemeenschap. De nieuwe naam wordt gebruikt voor communicatiedoeleinden. De naam "Franse Gemeenschap" blijft bestaan binnen het constitutionele kader.

De Vlaamse Gemeenschap

De Vlaamse instellingen zijn anders dan die aan Franstalige kant: in Vlaanderen oefent één enkel parlement en één enkele regering zowel gemeenschappelijke als gewestelijke bevoegdheden uit. Het Vlaams Parlement is het wetgevende orgaan voor de instellingen van de Vlaamse Gemeenschap in Brussel.

  • Het Vlaams Parlement telt 118 leden (+ 6 leden, die niet verantwoordelijk zijn voor de Vlaamse gewestelijke aangelegenheden, maar enkel voor de gemeenschapsaangelegenheden).
  • De Vlaamse Regering kan tot elf leden tellen, waaronder ten minste één lid uit Brussel.
  • De zetel van het Vlaams Parlement en de Vlaamse Regering is gevestigd in Brussel.

De gemeenschapsaangelegenheden in Brussel

Gemeenschapsaangelegenheden zijn niet territoriaal van aard, zoals de gewestelijke aangelegenheden. Zij zijn persoonsgebonden. Anderzijds past België het territorialiteitsbeginsel toe. Voor Brussel betekent dit dat burgers niet automatisch kunnen worden ingedeeld bij de Franse en Vlaamse taalgroepen - en dus niet bij de ene of de andere gemeenschap. In Brussel werd een bijzonder complex institutioneel netwerk opgericht om gemeenschapsaangelegenheden te behandelen:

De Franse Gemeenschapscommissie:

Zij oefent, in het kader van de decreten van de Franse Gemeenschap, regelgevende bevoegdheden uit ten aanzien van de Franstalige instellingen in Brussel: Franstalige scholen, radiostations, bibliotheken, gezondheidsvoorzieningen, enz. De Franse Gemeenschapscommissie is samengesteld uit de Franstalige leden van het Parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (72 leden).

De Franse Gemeenschapscommissie stelt bij decreet wetgeving vast met betrekking tot een reeks bevoegdheden die in het Waals deel van de Franse Gemeenschap werden overgedragen aan het Waals Gewest.

Het College van de Franse Gemeenschapscommissie (de Franstalige leden van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de beslissingen.

De Vlaamse Gemeenschapscommissie:

Zij oefent, in het kader van de decreten van de Vlaamse Gemeenschap, regelgevende bevoegdheden uit ten aanzien van de Vlaamse instellingen in Brussel: Vlaamse scholen, radiostations, bibliotheken, gezondheidsvoorzieningen, enz. De Vlaamse Gemeenschapscommissie is samengesteld uit de 17 rechtstreeks verkozen leden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (de Nederlandstalige leden van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) is verantwoordelijk voor de uitvoering van de genomen beslissingen.

De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie:

Zij is samengesteld uit leden van de twee taalgroepen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, d.w.z. de parlementsleden van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie oefent bevoegdheden uit ten aanzien van instellingen die niet uitsluitend tot de ene of de andere gemeenschap behoren (bijvoorbeeld openbare centra voor maatschappelijk welzijn, gemeentelijke ziekenhuizen). Zij regelt ook de bevoegdheden die alleen betrekking hebben op personen (en niet op instellingen): thuiszorg, bijstand aan personen met een handicap, gezondheidspreventie enz.

De uitvoerende macht is in handen van het Verenigd College, dat bestaat uit de leden van de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (zonder de staatssecretarissen).

Zurück Drucken Teilen